Kanser, günümüzün en önemli sağlık sorunlarından birisidir. Tanı ve tedavisindeki yenilikler, sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, diğer hastalıkların tedavisindeki gelişmeler ve buna bağlı ortalama yaş süresinin uzaması gibi çeşitli nedenlerle kanserin önemi daha da artmakta; her gün daha çok sayıda kanserli hastaya tanı konabilmektedir. Kanser Haftası, halkımızın “Kanser Hastalığı” konusunda bilgilendirilme-bilinçlendirme- farkındalık kazandırma çalışmalarına yoğunluk verilmesi nedeniyle kanser mücadelesinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır.
KANSER NEDİR?
Kanser, en kısa tanımı ile hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmaları demektir. Bu çoğalma sırasında, kanser hücresinde normal hücrelerden yapısal ve işlevsel farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Bazen hücre normalde yaptığı işlevlerini yapmazken, bazen de normalde olmayan bazı yeni işlevleri de yapmaya başlayabilir. Anormal şekilde çoğalan bu hücreler bulundukları yerlerdeki doku ve organları işgal edecek ve işgal ettiği bu bölgelerin görevlerini engelleyecektir. Bu oluşum, kanserin türlerine göre değişiklik göstermektedir. Tümörler bening (iyi huylu) veya maling (kötü huylu) olabilir. Selim tümörler kaynak aldıkları bölgeyle sınırlıdırlar, diğer bölgelere yayılım yapmazlar. Habis tümörler ise kaynak aldıkları bölgede büyürler, ayrıca komşu dokulara ve uzak organlara yayılabilirler. Habis tümörlere kanser denir. Ancak kanser konusunda önemli ilerlemeler kaydedilmektedir. Sebebi bilinen ölümler sıralamasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer alan kanser, dünyada olduğu gibi, ülkemizde de öldürücülüğü yanında bıraktığı sakatlıklar ve ortaya çıkardığı ekonomik kayıplar nedeni ile önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu nedenle Bakanlığımızın Kanser ile Mücadelede hedefi; 2020 yılına kadar ülkemizde 65 yaş altı nüfusta tüm vücut kanserlerini % 10, 2030 yılına kadar da akciğer kanserlerini % 25, tüm vücut kanserlerini de % 15 oranında azaltmaktır.
KANSERİN NEDENLERİ NELERDİR?
Sigara ve alkol kullanımı
Uzun süre güneş altında kalma
Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma
Bazı kimyasal maddeler (katran, benzen, boya maddeleri, asbest, bazı kozmetikler ve deterjanlar)
Bazı virüsler
Yüksek gerilim hatları
Radyasyona maruz kalma
Kötü beslenme alışkanlığı
Genetik faktörler
KANSERİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Rahim ve makattan gelen normal olmayan bir kanama veya akıntı
Memede veya vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkan şişlik ve sertlikler
İyileşmeyen yaralar
Uzun süreli ses kısıklığı ve öksürük
Ben ve siğillerde meydana gelen büyüme, kanama, renk değişikliği, yara…
Büyük ve küçük abdest yapmadaki değişiklikler
Yutkunma güçlüğü ve hazımsızlık
Bu değişiklikler görüldüğünde bir hekime başvurmayı ihmal etmeyiniz.
KANSERDEN NASIL KORUNULUR?
Kanserden korkmak yerine kanserden korunmak için yapmamız gerekenler olduğunu unutmamalıyız.
Sigara ve tütün kullanmayınız.
Alkollü içeceklerden uzak durunuz.
Yeterli ve dengeli besleniniz.
Güneş ışınlarına maruz kalmayın.
Gerekmedikçe röntgen filmi çektirmeyiniz.
Asbest, benzen, katran gibi kanser yapıcı maddelere karşı gerekli önlemleri alın
Yılda bir sağlık muayenesi yaptırınız.
Kanserin giderek artan önemi ve yüksek maliyeti, erken teşhis, tarama ve kanser konusunda farkındalık sağlanması amacı ile eğitim faaliyetlerini de ön plana çıkarmaktadır. Bu nedenle Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinin ( KETEM) kanserle mücadelede çok önemli rolleri vardır.